Peuterspeelzaal De Baggertjes

Op dinsdagmorgen 21 juni 2010 breng ik een bezoek aan "mijn oude" school De Kempenaer. In de klassen waar voorheen juf Joke en juf Femmy aan kleuters les gaven zijn nu juf Akke, juf Nell en juf Corry werkzaam. In deze lokalen zijn nu de peuters van peuterspeelplaats "De Baggertjes" gehuisvest. Als ik om half tien binnen stap zijn sommige jongens en meisjes al een uur aanwezig. Vanaf half negen kunnen de ouders hun kinderen brengen. Tot 9 uur worden ze door de leidsters opgevangen en gaan ze o.a. kleien. Een rustig begin..

Om 9 uur begint de gezamenlijke les. De 15 kinderen zitten dan in een kring op hun eigen stoeltje. Op elk stoeltje is een afbeelding van een dier geplakt. En ook bij de haken van de kapstok. Paard, kikker, hond, vlinder, enz. Eerst worden de namen van de kinderen opgelezen. Daarna worden de voor de peuters belangrijke dingen besproken. Vandaag is Wesley jarig. Hij is 4 jaar geworden en gaat na de grote vakantie naar de Letterbeam. Hij heeft een kraanauto van lego op zijn verjaardag gekregen. Tot slot vertelt juf Akke wat ze vanmorgen gaan doen. Alle dagen hetzelfde programma.

Tot 10 uur vrijspelen

De groep wordt in tweeën gedeeld. Juf Akke (oud-leerling van De Kempenaer!) gaat met haar groep een zon maken. Op een geel rondje worden gele stroken papier geplakt. De kinderen zijn erg zelfstandig bezig. Dat wordt door de leiding gestimuleerd. Zijn ze daarmee klaar, dan gaan ze handen wassen: lijmresten verwijderen. Routine. Daarna mogen ze hun favoriete spelmateriaal opzoeken. Juf Nell is in het andere lokaal (de deur staat open). Zij laat de kinderen puzzels maken. Tegelijkertijd probeert ze de taalachterstand van enkele leerlingen op te krikken. Sommige jongens en meisjes hebben dat echt nodig. Ook zij mogen tot 10 uur vrijspelen. Kjell speelt met auto's, die via een lift op het dek van een garage komen om vervolgens via een steile afrit naar beneden te rijden. Hij laat mij zien, hoe dat moet. Deborah is geopereerd aan een oog. Dat vertelt ze me. Ik kan haar zeggen, dat ik aan beide ogen geopereerd ben. Verbaasd kijkt ze me aan. De kinderen spelen in beide lokalen. De leidsters houden toezicht.

Smakelijk eten, smakelijk eten

Om 10 uur wordt de CD-speler aangezet. Op de muziek van "Ruim je boel maar op" wordt al het speelgoed op zijn plaats gebracht en gaan de kinderen weer in de kring zitten. Wesley, het feestvarken, mag met juf Akke de mand met fruitbakjes ophalen. Met een toverstaf verdwijnt het kleedje en zijn de tassen zichtbaar. Elk kind hangt zijn/haar tasje aan de stoel. Nadat ze het liedje "Smakelijk eten, smakelijk eten" gezamenlijk hebben gezongen, mogen ze het fruit en het drinken tevoorschijn halen. De leidsters willen graag, dat er alleen fruit wordt meegenomen. Ondanks herhaaldelijk vragen/aandringen krijgen "buitenlandse" kinderen toch vaak koeken mee. Er zitten kinderen van verschillende nationaliteiten op deze peuterspeelzaal: Turkije, Marokko, Antillen, China. Ze zijn veelal woonachtig in Heerenveen-Midden en ze zijn 2 tot 4 jaar. In dit klasje zitten 15 leerlingen. Maximaal gaan zij 3 dagdelen naar school en de ouderbijdrage is inkomensafhankelijk.

Buitenspelen

Na het fruit eten gaan de kinderen naar de WC en dan naar buiten. Er gaat altijd een leidster mee naar de WC, want die zijn vanuit de klas niet zichtbaar. Bovendien is daar de buitendeur. In de container op de speelplaats staan de speelwerktuigen en – materiaal voor de zandbak. De kinderen zijn nu ook vrij in hun keuze. Velen gaan in de zandbak spelen, anderen zoeken het rollende materieel op en de derde groep staat bij het hek aandachtig te kijken naar de shovel, die de dr. Wumkeslaan steen vrij maakt i.v.m. het aanbrengen van de riolering. Ook tijdens het buitenspelen worden de peuters geleerd respectvol met elkaar om te gaan. "Macho's" worden getemperd: voorzichtig rondjes rijden. Jonge kinderen worden beschermd door de oudere jongens en meisjes aan te spreken op hun gedrag in de zandbak. De kinderen vinden het fijn om op deze knusse speelplaats zich te kunnen uitleven en veilig te spelen.

Tijd om op te ruimen

Juf Nell, de tutor, die 4 dagen op de peuterspeelplaats aanwezig is, vertelt me tijdens het buitenspelen over haar werkzaamheden. Behalve leidster is zij ook de begeleidster van de kinderen, die extra aandacht moeten krijgen. Zij gaat de gesprekken met de diverse instanties voeren (o.a. logopedisten). Momenteel zijn er 3 zorgkinderen in deze groep. Het kost haar veel extra tijd. Meestal zijn er 2 stagiaires van het Friesland College en Friese poort aanwezig. Doch die hebben nu al vakantie. Zij worden wel gemist!

Als er om 11 uur een trein voorbij rijdt, merkt één van de leerlingen op, dat het tijd is om op te ruimen. Ik ben verbaasd hoe snel er in teamverband de boel wordt opgeruimd. Het afdekken van de zandbak is daar een voorbeeld van. Tot besluit worden nog enkele kringdansjes gedaan. O.a. "Ik ken een hond zo zwart als roet en Bingo is zijn naam". Als de kinderen weer op hun stoeltje zitten, mag Wesley zijn ouders ophalen. Gezamenlijk zingen we: "Lang zal hij leven". Wij worden getrakteerd op een "gebakje" en alle kinderen gaan om kwart over 11 naar huis met een "tasje" met inhoud.

Bijscholing

Juf Corry is vandaag ook aanwezig, maar ik ben niet bij haar in de klas geweest. Op de dinsdagmorgen zijn ouders en kinderen van 0 tot 2 jaar hartelijk welkom in De Kempenaer. Dan is er een spelinstuif. Samen met de ouders wordt er onder leiding van juf Corry gezongen, geknutseld, voorgelezen en ervaringen over opvoeding uitgewisseld. Er is weinig tijd om met de leidsters een nagesprek te voeren. De cursusleider van het Piramideproject is al aanwezig. Bijscholing is belangrijk. "We komen niet van school af", zegt juf Akke.

Juf Akke laat mij een map van één van de kinderen zien. Het is een peuter observatielijst. O.a. de zelfredzaamheid, de zelfregeling en de weerbaarheid worden beoordeeld. Wat is dat een werk. Wat kost het veel energie en tijd. Als een kind 3 of 4 jaar wordt, dan volgt er een 10 minuten gesprek met de ouders. Ik heb mijn waardering uitgesproken voor alles wat zij met de kinderen doen. Het is veel meer dan leiding geven. "Het is een ondergewaardeerd beroep", merkt één van de leidsters op.

Ons gesprek wordt abrupt beëindigd. Voor de leidsters begint de bijscholing en om één uur wordt de volgende groep verwacht. Juf Corry, juf Akke en juf Nell bedankt, dat jullie me wilden ontvangen. Ik wens jullie op 25 september een fijne dag toe, want dan wordt het 30 jarig bestaan gevierd, dat in de Stoof begon.

Cees Tjeerdsma.

Bron: Verhalenbundel van Cees Tjeerdsma - Bedrijvigheid in de wijk