Viskraam-Het neusje van de zalm
In het wijkcentrum De Kempenaer heb ik een gesprek met Benno Klaver, de zoon van Imke en Petra Klaver, die op het Molenplein de viskraam "Het neusje van de
zalm" runnen. Terwijl Piet Draaisma ons de koffie brengt, kijk ik naar de sleutelbos van Benno, die voor ons op de tafel ligt. Aan die bos hangen niet alleen
diverse sleutels, maar ook een sleutelhanger van sc Heerenveen. Vol passie praat Benno over zijn kluppie. De eerste wedstrijd, die hij zag was tegen Veendam.
sc Heerenveen won met 6 – 0. Dat eerste toegangskaartje heeft hij nu nog! Sinds 1992 is hij fan van sc Heerenveen. Hij heeft met zijn vader een seizoenkaart:
vak 13. "Ik bin siik as Hearrenfean ferliest", vertelt hij me. Maar terecht verliezen kan hij wel accepteren.
Benno Klaver
Benno bezocht de openbare basisschool De Kempenaer. Toen het gezin naar de Greiden verhuisde, ging hij naar De Ynlaat. Na de lagere school volgde hij op de
SBO school aan de Burgemeester Falkenaweg de koksopleiding (brood en banket). Hij kreeg zijn eerste baan bij broodbakkerij Nieuwe Weme aan het Molenplein.
Benno moest om 6 uur opstaan. Hij is geen ochtendmens; mag graag uitslapen…. Later raakte hij wel aan dat vroege tijdstip gewend. Na 2 jaar ging hij voor een
uitzendbureau aan de slag. Hij heeft o.a. in Oostenrijk gewerkt. Daar deed hij geologisch bodemonderzoek. Vraag van mij is al snel: "Hoe kom je in de vishandel
terecht"?Dat heb ik aan mijn moeder te danken. Zij was een vaste klant bij het "Neusje van de zalm". Petra werd door Rudie Seinstra gevraagd, of zij niet
een paar dagen in de week kon helpen in de viskraam. En dat heeft zij gedaan. Vader Imke was al 35 jaar werkzaam bij glashandel Balink. Hij wilde niet tot
zijn 65ste op de ladder staan. Toen Rudie Seinstra met zijn ambulante vishandel begon, heeft de vader van Benno een paar maanden proef gedraaid in de
viskraam. Dat beviel hem zo goed, dat hij op 50 jarige leeftijd aan een nieuwe carrière begon. Benno vertelt: "Bij toeval ben ik in de zaak gekomen. Mem lag
in het ziekenhuis. Ik moest haar vervangen. En daar heb ik geen spijt van. Ik wil de zaak later graag van mijn ouders overnemen".
Aanvoer en verwerking
In een werkplaats in Gorredijk wordt alle vis voor de visboeren uit Gorredijk, Heerenveen, Joure en Rudie (Akkrum, Grou, Ureterp, SintNic en Beetsterzwaag)
aangevoerd. In de loods worden de zoute haringen verwerkt en de kibbeling gesneden. De verse vis wordt door Rudie besteld en gekocht in Lauwersoog en
Spakenburg. En in grote diepvriescellen bewaard. Om 8 uur zijn de visboeren aanwezig. Op vrijdag en zaterdag zijn ze er al om 7 uur.Omdat ik zelf een
liefhebber ben van "in bakt fiskje sûnder graat" vraag ik naar de bereiding daarvan. Het visje wordt in een pekelbad gedoopt, door het beslag (visbakmeel)
gehaald en in een bad van 180 graden gedompeld. Het bakken daarvan duurt ongeveer 5 minuten. Op mijn verzoek worden er daarna viskruiden over gestrooid. Ik
houd ook van een vers harinkje. Het liefst direct van het mes. Dat gebeurt ook in de viskraam "Het neusje van de zalm!"! Heb je een wondje aan je hand, dan is
het schoonmaken van een haring geen pretje. Dan wordt een handschoentje aangetrokken". Ik vraag Benno: "Wie snijdt de uitjes (sipels)"? Die worden kant-en-
klaar betrokken van de groothandel. Die zijn machinaal gesneden en verpakt.
Assortiment
In de viskraam worden ook gerookte waren verkocht: spekbokking, brado's, sprotjes, enz. De verse vissoorten zijn: zalm en kabeljauw en tilapia (geschikt om te
bakken, wokken en roerbakken). Wegens ruimtegebrek worden geen uitzonderlijke, aparte soorten vis verkocht. Er worden door Benno en zijn ouders ook veel
broodjes haring verkocht. Die gaan vooral in de zomer over de toonbank. "Goed voor het zweten," zegt Benno. In die periode daalt het aantal verkochte broodjes
met gebakken vis. Benno merkt op, dat er ook zure haring, zure bommen, rolmops en de echte (grote) Amsterdamse uien in hun zaak te koop zijn. Hij vertelt me,
dat zwangere vrouwen vaak trek hebben in een zure haring of bom….. Tijdens Kerst en Nieuwjaar maken zij vele vissalades en visschotels en gourmetschotels. En
op verzoek kunnen die het hele jaar worden geleverd. Benno heeft daarvoor een cursus gevolgd.
De viskraam het hele jaar open
In "Het neusje van de zalm" zijn 4 mensen werkzaam: vader Imke, moeder Petra, Benno en Diny. "Dat is een vrouwtje van aanpakken"! Door onze goede kwaliteit
krijgen we steeds meer vaste klanten. Vroeger konden we nog wel eens een praatje met de kopers maken, maar omdat het steeds drukker wordt, wordt dat steeds
lastiger. We hebben een gezellige kraam. Boven de bakoven is een grote spiegel aangebracht. Als ik bak, heb ik een goed overzicht. En heb ik oogcontact met de
klanten". De viskraam is het gehele jaar open. Behalve op zon- en feestdagen. "Mem hat gjin behoefte om mei fakânsje te gean. Hja rekket al yn panyk, as hja
de koffers pakke moat. Mem is bang om wat te ferjitten…". Petra start 's morgens de boel op. En om 10 uur komt "Klaver" (dat is heit zijn koosnaampje) met de
bestelbus uit Gorredijk. Want dan gaat de zaak open.
Familiezaken
Sinds kort runnen ze een tweede zaak. In Eernewoude zijn ze sinds Pinksteren alle dagen open tot eind september. Het Molenplein wordt in de toekomst opnieuw
ingericht. Benno en zijn ouders wachten af. Tot nu toe wordt hun vergunning ieder jaar stilzwijgend verlengd. Tijdens ons gesprek komt heel duidelijk naar
voren, dat Benno een uitstekende band heeft met zijn ouders. "Myn mem is in skat fan in mins. Ik gean faak mei har der op út. Winkelje. En op moandei, tiisdei
en woansdei makket sy in waarm miel foar my klear. En dan is it tige gesellich". "Mei heit gean ik nei it fuotbaljen. Heit is myn fuotbalmaatsje. De tredde
helte bringe wy troch yn Fun Plaza. Heit drinkt dan in cola- bearenburchje en ik in rivella-jenever". Dat zijn een paar uitspraken van Benno.
Leuke bijkomstigheden
Op een zaterdagmorgen had ik 2 gebakken visjes bij "Het neusje van de zalm" gekocht. Op de terugweg naar huis ging ik even langs mevrouw Lenie Vaartjes (ook
een ANBOlid), die in de Melchior de Grotestraat woont. Toen ik weer vertrok, hadden de poesen van Annie Pultrum (een oudleerlinge van me!) de visjes uit de
fietstas gehaald…Ik ben direct weer langs de viskraam gereden. Imke hoorde mijn verhaal lachend aan en gaf me 2 gebakken visjes cadeau.Onder leiding van
Piet Draaisma krijgen Benno en ik nog een rondleiding door "onze" school. Mooie herinneringen aan de Stoof worden aan de hand van de vele fotocollages
opgehaald. Toen hij "mijn hoofdenkamer", het magazijn en de personeelskamer liet zien, moest ik toch wel even terugdenken aan de periode 1974 – 1993.
Cees Tjeerdsma.
Bron: Verhalenbundel van Cees Tjeerdsma - Bedrijvigheid in de wijk
Klik
hier voor de verhalenbundel van meester Cees Tjeerdsma.
