Een tuingesprek met dhr. Koop Hoekstra
Mijn eerste bijdrage (van de 120) voor Middenkader nr.3 (juni 2004).
Op maandagmiddag 11 mei 2004 fiets ik vanaf de Akkers langs de spoorbaan naar het centrum. Op de volkstuin "De Lege Midden" zie ik de heer Koop Hoekstra aan
het "werk". Hij tuiniert hier al 42 jaar. Het weer is zonnig: zijn pas geplante chrysantenstekjes kunnen wel wat water gebruiken. Voor de heer D. Feenstra zit
de dagtaak erop. Hij gaat naar huis om daar thee te drinken. We lopen naar de "serre" op de tuin. Hierin is een bank (met kussens) voor 3 personen getimmerd.
De deuren staan open en wij hebben een prachtig uitzicht over de mooi aangeharkte bedden (met aardappels) en paden. Geen onkruid te zien. De bedrijvigheid
is niet groot. Slechts 1 vader met een zoontje komen langs. Ook zij begieten de jonge opkomende plantjes. In de jaren 80 heb ik hier ook een tuin gehad. Toen
was het heel duidelijk, waarom deze volkstuin de naam: "De Lege Midden" heette. In het voorjaar kon men hier soms niet terecht: veel te nat. Maar dat is nu
heel anders.
Verhuizen naar "Het Meer"
In begin jaren 90 schreef de toenmalige voorzitter van de "Volkstuinvereniging Heerenveen" een brief aan de huurders: de Gemeente heeft de huur
opgezegd!! Een alternatief is het volkstuincomplex "Het Meer". Zijn grote wens: Alles op een plek. Hoekstra heeft daar ook een paar dagen gezeten, maar de
tuin was bezaaid met stenen. Hij wilde graag terug. Hoekstra, die in die jaren voorzitter van het COSBO was, sprak toen veel met de wethouders Metzlar en
Bouwers. Beiden ontkenden, dat de gemeente de huur had opgezegd…… Zij wilden het wel graag, want dan konden op die plek huizen worden gebouwd. De huurders en
buurtbewoners kwamen tegen de sluiting van de tuin in verzet. 75% van de tuinders was 65 jaar en ouder. Zij wilden niet verhuizen. Maar ondertussen was het
aantal huurders wel sterk teruggelopen: van 100 naar 30.Tijdens een raadsvergadering belde wethouder Bouwers de heer Hoekstra op. Zij hadden een compromis
gevonden. De tuin zal worden opgedeeld: 1/3 volkstuin – 2/3 huizenbouw. Bovendien gaat de gemeente op hun kosten: De tuin draineren, tegelpaden aanleggen,
rondom de tuin een beukenhaag met stek aanbrengen, een hek met sleutel, de tuin 80 cm ophogen met teelaarde en de vereniging behoefde de eerste 2 jaren geen
huur te betalen. Er gingen geruchten rond: de grond zou vervuild zijn. Ingenieursbureau Oranjewoud ging (ook op kosten van de gemeente!) onderzoek doen.
Resultaat: je kon gerust sla verbouwen. Het resultaat van alle verbeteringen? Een prachtige (droge) tuin. Alle 30 tuinen hebben nu een huurder á vijftien
Euro per jaar. Bovendien krijgen ze van de vereniging jaarlijks enkele kruiwagens koemest gratis. Varkens- en paardenmest zijn funest.
Bestrijdingsmiddel
Omdat Hoekstra zijn warme maaltijd thuis bezorgd krijgt, komen in zijn perceel nu veel meer bloemen voor. Alleen voor zijn wekelijkse hulp en voor verdere
liefhebbers verbouwt hij snijbiet. De aardappelen gaan naar zijn zoon. Hij is lid van Groei & Bloei en hij leest veel boeken, o.a. over onkruidbestrijding. In
zijn tuin vallen 2 tonnen op. Op mijn vraag, wat hij daarmee doet, vertelt hij, dat in 1 ton met water bladeren van de brandnetel, tabaksgruis, zachte zeep en
een kopje brandspiritus (4 componenten) zitten. Dat proces duurt 1 jaar. Dan kan 1 liter daarvan met een gieter met water worden vermengd. Deze vloeistof
wordt over de bladeren van de bessenstruiken, bloemen en boerenkool gesproeid. Resultaat: geen rupsen en luizen. Hij gebruikt heel weinig chemische
bestrijdingsmiddelen; alleen slakkendood. Omdat hij alle dagen op de tuin is, geeft hij aan nieuwe huurders waardevolle adviezen.
Turkse huurders
Door de komst van Turkse huurders is het plantpatroon in de loop van de jaren wel veranderd. Zij verbouwen vooral uien en bonen. Hoekstra heeft nu ook Turkse
bonen (stok en stam) geruild tegen slaplantjes. En van mevrouw Alie van der Honing kreeg hij Russische stokbonen, die vruchten dragen van 30 cm. Sakir
Vuranok zit ook in het bestuur en houdt toezicht op de tuin. Ik vraag Hoekstra, of hier wel eens wat gepikt wordt. Hij antwoordt ontkennend. Maar sommige
mensen hebben altijd wel "dieven oan de kont hingjen". Zij missen altijd wat. Langs dit complex loopt de spoorbaan. Klachten van slijpsel zijn hem niet bekend.
Het heeft voor hem wel een voordeel. Je hoeft geen horloge, want aan de voorbijrazende treinen weet hij hoe laat het is. Aan het eind van ons gesprek is de
bedrijvigheid nog niet groot. 1 lid gaat voor een collega de tuin opknappen. Deze hoeft enkele jaren geen huur te betalen, omdat deze tuin door kweek
overwoekerd is. En je ziet het resultaat. Op de tuin wordt 20% gewerkt en 80% gepraat…….
Rondleiding tuincomplex
Een volkstuin heeft geen economische, maar wel een sociale waarde. Huurders met alleen AOW besteden hier hun vrije tijd en komen soms 2 of 3 keer per dag. Zij
zijn blij, als ze de aardappels en bonen weer kunnen poten. De tuin is een deel van hun leven. De heer Hoekstra vertelt me, dat zijn kinderen door
omstandigheden niet op Moederdag (gisteren) konden komen. 's Morgens na een kop cappuccino fietste hij naar Nieuwehorne en legde bloemen op het graf van
zijn vrouw. 's Middags na het eten ging hij naar de tuin. En daar was hij niet alleen. Aan deze opmerking zal ik nog vaak denken. Tot slot maken we nog een
wandeling over de tuin. Hij wijst me op de verschillende soorten planten en bloemen, de wijzen van verbouwen (uien tussen de wortelen – geen luis), etc.. In
de hoek van de tuin zie ik een hok. Hierin staan de gemeenschappelijke kruiwagens en kunnen de bonenstokken in de winter worden opgeborgen. In de spoorsloot
met enkele "stalten", waar je water kunt putten, zwemmen 2 meerkoeten met 3 jongen, die door beide ouders gevoederd worden. Flora en fauna dicht bij elkaar.
Als we door het hek gaan, trap ik in een hondendrol. Had ik toen mijn tuinschoenen nog maar aangehad.
De heer Koop Hoekstra is op 25 januari 2007 overleden.
Cees Tjeerdsma.
Bron: Verhalenbundel van Cees Tjeerdsma - Bedrijvigheid in de wijk
Klik
hier voor de verhalenbundel van meester Cees Tjeerdsma.
